Aan de slag met arbeidsrijpheid in het secundair onderwijs

Sinds het schooljaar 2016-2017 nam Level X Hasselt met het centrum Leren & Werken een pioniersrol op binnen de proeftuinen van Duaal Leren. Al snel konden ze de expertise vanuit het team Leren & Werken inzetten voor de correcte screening van arbeidsrijpheid.

De screening van de jongeren, gebeurt steeds tijdens het schooljaar voorafgaand aan de duale keuze. Door een samenwerking tussen het team voltijds onderwijs en duaal leren is er een mooi pakket ontwikkeld voor het toetsen van de arbeidsrijpheid van jongeren uit het 3^de/4^de en 5^de/ 6^de middelbaar. Het is een mix van activiteiten, waarbinnen 1 onderdeel zich focust rond Kickstartactiviteiten (denk-,doe- en praatactiviteiten). Deze activiteiten worden aan de hand van criteria beoordeeld en geven een duidelijke eindresultaat van de arbeidsbereidheid- en/of rijpheid van jongeren. Dit wordt gecombineerd met een vakgerichte screening, zodat er ook kan ingeschat worden hoe sterk een jongere gemotiveerd en/of kundig is, in de gekozen afdeling.  De screening van dit alles gebeurt door de vakleerkrachten.

Als alle puzzelstukken in elkaar worden geschoven, na afname van activiteiten, krijgen de jongeren een intakegesprek, waarbij er aan de hand van strikt gekozen casussen dieper ingegaan wordt op bepaalde vaardigheden binnen de arbeidsrijpheid. Deze casussen zijn gekoppeld aan controlecriteria, waardoor sociaal wenselijke antwoorden gedetecteerd worden en er toch wel een objectief resultaat naar boven komt. De gesprekken worden gevoerd door een trajectbegeleider van het centrum leren en werken en een vakleerkracht.

Jongeren uit het 5^de en 6^de middelbaar nemen ook hun ervaringen en evaluaties mee vanuit hun vakgerichte .  Voor jongeren uit het 4^de middelbaar kunnen, indien nodig, snuffelstages georganiseerd worden.

Indien het intakegesprek positief is, dan maakt de jongere de keuze of hij overgaat tot de tweede stap, nl. het informeren van ouders en/of begeleiders. Ook hier is het de trajectbegeleider die het initiatief neemt naar ouders toe, dit kan onder de vorm van een infoavond en/of een individueel gesprek.  Belangrijk is dat jongeren en ouders en/of begeleiders goed geïnformeerd zijn over de rechten en plichten van een duale keuze en dat op basis van de screeningsresultaten een bewuste keuze wordt gemaakt, als voorwaarde om op zoek te gaan naar en mooie match tussen jongere/school en bedrijf. De trajectbegeleider gaat in de laatste stap van het screeningsproces op zoek naar een juiste match tussen alle partijen, zorgt voor aanvraag van erkenning in samenwerking met bedrijven en stelt contracten op.

Daarna neemt de vakleerkracht het over, om samen met de mentor op de werkvloer een opleidingsplan op maat uit te werken.

Elke duale jongere, krijgt een individueel opleidingsplan, afgestemd op het standaardtraject van zijn/haar gekozen duale opleiding. De vakleerkracht volgt vanaf dit ogenblik, samen met de mentor de vooruitgang in het duale traject op.

Een degelijke screening op arbeidsrijpheid, zorgt voor een vlot parcours binnen duaal leren, omdat jongeren van bij de opstart heel duidelijk weten naar welk doel toe te werken.

De gebruikte tools zijn kickstart, het ICE-model en Tool binnen Score Smartschool om arbeidsrijpheid competentiegericht te evalueren.